Daha önce daha iyi olmayabilir

Anahtar noktalar

  • Erken tanı her zaman daha iyi bir sonuç elde edilecek demek değildir; hatta bazen durumu daha kötüleştirebilir
  • Tarama programlarına etkinlikleri konusunda kesin kanıt olmadan başlanmamalıdır
  • Bazı durumlarda tarama programına hiç başlamamak en doğru seçim olabilir
  • Taramaya çağırılan kişilere verilen bilgiler dengeli olmalıdır
  • Çoğu kez taramanın yararları abartılmaktadır
  • Taramanın zararlı yanları genellikle hafife alınmakta ya da tamamen yok sanılmaktadır
  • Taramanın yararları, olası zararları ve riskleri ciddi bir şekilde anlatılmalı ve konuşulmalıdır

Giriş

Daha önceki bölümlerde yeterince değerlendirilmeyen tedavilerin ciddi zararları olabileceğini gösterdik. Bu bölümde sağlıklı görünen kişilerde bazı olası hastalıkların erken saptanabilmesi için yapılan tarama testleri üzerinde duracağız. Tarama ilk başta çok mantıklı durmaktadır. Bir hastalığın ciddi sonuçlarını beklemeden saptamak sağlıklı kalmak için en doğru yol gibi görünebilir. Tarama bazı durumlarda yardımcı olabilirse de bazı durumlarda yardımcı olduğu kadar zaralı olabilme olasılığı da vardır.

Bu bölümde değişik hastalıklardan örnek vererek erken tanının çoğu kez ama her zaman daha iyi olmadığını; neden bazı hastalıklar için tarama testlerinin hiç bir yararı olmadığını ya da en azından ne kadar yararlı olduğunun belirsizlik gösterdiğini; ve taramanın yararlarının çoğu kez abartıldığını ama zararlarının ya küçümsendiğini ya da göz ardı edildiğini göstereceğiz. Sağlıklı kişilerin hastalık taramasını hiç bir zaman hafife almamaz gerekir: çoğu kez dikkat etmemiz gereken dezavantajları olabilir. Taramanın tıbbi bir girişim olduğunu unutmamak gerekmektedir. Hatta taramanın kendisinin ötesinde taramanın önerilmesi de bir girişimdir. İnsan doğası gereği, tarama testini geri çeviren bir kişi dahi doğru karar verip vermediği konusunda tereddüt geçirir. Buna karşılık taramanın hiç önerilmemiş olması çok daha farklı bir durumdur.

Tarama testleri yalnızca: (a) uygun fiyatlı ve yararı zararından fazla olduğu ve, (b) kaliteli ve iyi ıdare edilen bir programın parçası olarak sunulduğu zaman anlamlı olabilir.[1]

Tarama hiç bir zaman yalnızca bir kere uygulanan bir testten ibaret değildir. Tarama için davet edilen kişilere yeterli ve tarafsız bilgi verilerek ne bir işin içine girdiklerini ya da gireceklerini anlayıp ona göre karar vermeleri sağlanmalıdır.[2]

Tarama şu şekilde anlaşılmalıdır:

Tarama = test artı etkili idare stratejisi

Print Friendly
  • Ichalmers

    In ‘In this section’, link from ‘Introduction’ to top of text. ? add ‘Intruction as a Subtitle.

    Replace ‘(see below)’ by a link