Tarama testi sirki

2009 yılında yeni emekli olmuş ve inme önlenmesi konusuyla uzun zamandır ilgilenen bir sinir hastalıkları (nöroloji) profesörü komşusunun inme ve diğer) kalp ve damar hastalıkları komplikasyonlarını önleme amaçlı bir tarama programına davet broşürü aldığını öğrenir. Damar hastalıkları için tarama testleri satan bir firma tarafından gönderilen broşürde kendi lokal kiliselerine giderek bir dizi tarama testinden geçmeleri öneriliyordu (152 İngiliz sterlini ya da 230 Amerikan doları ya da 170 euro vererek). Broşürdeki bazı bilgilerin yanlış bilgiler içermesi ve konu da ilgisini çektiğinden kiliseye kendisi gitmeye karar verir.

‘İlk test aort anevrizması (kalpten çıkan kanı taşıyan büyük damarın balonlaşması) için ultrason yapılan bir test idi ve ultrasonu yapan kişi anevrizma bulunduğu takdirde ne olacağı konusunda pek konuşmak istemiyordu. Bundan sonrakiler, önce dolaşım sorunları için kol ve ayak bileği kan basıncı ölçümü ve de ayak bileğinde osteoporoz taraması idi. Son olarak kalbin üst iki adacığındaki olası sorunlar için elektrokardiyografi ve karotis (boyundaki büyük arter) arterinde plaka oluşumuna bakmak için ultrason testi yapılması gerekiyordu. bunun ne tip sonuçları olabileceğini sorduğumda pıhtı oluşup inmeye yol açabileceğini söylediler. Bunun üzerine önerilecek tedavileri sorduğumda belli belirsiz kan inceltici tedavilerden söz ettiler. Doğrudan sorunca cerrahinin gerekebileceğini de ifade ettiler. bunların riskini sorduğumda bütün olası risklerin aile doktorunun yapacağı değerlendirme sonucu anlaşılacağını ve test sonuçlarını da zaten aile doktorumla konuşmam gerektiğini söylediler.

Anevrizma testi dışındaki bğtğn testler ve konuşmalar uluorta mahremiyet için herhangi bir çaba gösterilmeden yürütülüyordu. Ortada bir doktor olmadığı gibi ekiptekilerin yalancı pozitif ya da yalancı negatif sonuçlar, gerçek anormalliklerin prognostik önemi ve değişik tedavi seçeneklerinin risk ve yararları konusunda konuşmaya niyeti de yoktu.

Bu, tamamıyle kar amaçlı tarama testi olup sonuçları 21 gün sonra bana yollanarak geriye kalan bütün fiziksel ve emosyonel sonuç ve sorunlarla, kendisi istemediği halde, aile doktorumun ilgilenmesi gerekiyordu…Bu tarama sirki tabir edebileceğimiz durum saptanan anormallikler konusunda ne yapılacağı konusunda hiç bir sorumluluk almadan ve savunmasız, duyarlı kişilerde ciddi endişeye yol açabilecek bir sorundur.’

Warlow C. The new religion: screening at your parish church. BMJ 2009;338:b1940

Print Friendly