Sistematik derlemelerde şansın rolünün azaltılması

Biz ‘meta-analiz’ olarak bilinen bir süreçle benzer ancak ayrı çalışmalardan elde edilen verileri bir araya getirerek şans oyununun nasıl azaltılabileceğini açıkladık.

[ Previously, we explained how the play of chance can be reduced by combining data from similar but separate studies – a process known as ‘meta-analysis’. ]

Erken doğan bebeklerin önemli bir sekeli olmadan kurtarılması için kandaki oksijen seviyesinin ne kadar olması gerektiği hakkında 60 yıllık ikilemi ayrı ayrı adresleyen beş farklı ülkede organize ve finanse edilmiş beş çalışma örneğini kullandık. Bu örnek, çalışmaların sonuçlarına ulaşmadan önce böyle bir işlemin nasıl planlancağını göstermektedir. Fakat aynı işlem benzer grup çalışmalar tamamlandıktan sonra da yapılabilir.

Örneğin, 1974 yılında İsveçli bir doktor radyoterapi ile ya da radyoterapisiz meme kanseri için cerrahi sonuçlarını karşılaştıran çalışmalardan sistematik bir derleme yapmıştı. [6] Tüm çalışmalarda, radyoterapi alan gruptaki kadınların ölümlerinin daha fazla olduğunu buldu. Tüm bu deliller meta-analizi ile istatistiksel olarak sentezlendiğinde, bu artan ölümde şansın etkisinin olmasının ihtimal dahilinde olmadığı açıklık kazandı. Bireysel hastalardan elde edilen bilgilere dayanılarak yapılan sonraki daha detaylı analizler, o dönem sırasında kullanılan radyoterapinin gerçekten mortalite artışı yaptığını doğruladı.  [7] Bunun bilincinde olmak daha güvenli uygulamaların geliştirilmesi yol açmıştır.

Print Friendly